ورای فرهنگ رقابت

93 نهضتهای صلحطلبانۀ تودهای مثالهای روشن دیگری هستند که در طول قرن گذشته ظاهر شدهاند. تجلیات تعاون و همکاری را در حوزۀ اقتصاد هم میتوان مشاهده نمود. برای مثال نهضت اقتصاد تعاونی، تلاشی بارز در جهت بهبود بخشیدن به روابط استثمارگران ۀ سرمایهداران و کارگران از طریق ایجاد الگوهای تعاونی مالکیت و تجارت اقتصادی است . بسیاری از تجارب تعاونی از این نظر موفقیتهای قابل توجهی داشتهاند. البته اقدامات تعاونی هنوز با سایر اقدامات در چارچوب بزرگتر روابط رقابتآمیز بازار، رقابت میکنند. با این حال آنها نمایند ۀ یک تغییر جهت نسبی از حوزۀ خصومتگرائی و نابرابری به حوزۀ تعاون و برابری و تنوع مهمی در الگوهای اقتصادی هستند. نهضتهای مختلف اجتماعی که دربرگیرند ۀ حوزههای سیاسی و اقتصادی هر دو هستند، نیز از تعهدات و آرمانهای همکاری و تعاون انگیز ه گرفتهاند. هرچند سوسیالیزم شکلهای مختلفی به خود میگیرد، اما ا کثر سوسیالیستها به دنبال جایگزین کردن ساختارهای رقابتی سرمایهداری با جانشینهای تعاونی تر و همگانیتر بودهاند. البته برخی از نهضتهای سوسیالیستی از روشهای ًنسبتا خصمانهای برای دنبال کردن اهداف خود استفاده کردهاند، اما بقیه، روشهای غیر خصمانهای را برای تغییر اجتماعی در پیش گرفتهاند. برای مثال، سوسیالیستهای فابیان i بطور کلی روشهای خصمانه و انقلابی را به نفع اصلاحات تدریجی در چارچوب ساختارهای نهادین ۀ موجود کنار گذاشتهاند. 4 ً عملا همۀ طرفداران سوسیالیزم، صرف نظر از روش هائی که در پیش گرفتهاند، بر این باورند که انسانها میتوانند و باید یاد بگیرند که چگونه بطور جمعی و به شیوههائی مبنی بر همکاری و همیاری عمل کنند. حتی مارکس هم با این که تاریخ را ًاساس ا با عینک مبارزات طبقاتی میدید، این نظر را قبول نداشت که انسانها بطور درمان ناپذیری خودخواه یا خشن هستند، بلکه بر این باور بود که دشمنی بین گروههای اجتماعی علل اجتماع ساختاری دارد و زمانی که این علل از بین برود، این دشمنی نیز پایان خواهد گرفت. 5 به همین ترتیب، نهضتهای آنارشیست هم بطور کلی از دیدگاهها و تعهدات مشابهی ریشه گرفتهاند. پیر جوزف پرودون ii ، یکی از بنیان گزاران آنارشیسم مدرن، از نظامی مبنی بر« تعاون وِ همکاری اقتصادی » هواداری میکرد که در آن مبادلۀ کالاها و خدمات به قیمت تمام شده (یعنی بدون سود) و در فضای ارتباط آزاد اقتصادی صورت i Fabian Socialists ii Pierre – Joseph Proudhon