ورای فرهنگ رقابت

71 در پژوهش علمی باز دارد یا آنها را از آن حذف کند. این فضا با مبارزه علیه توجه به حقایق تکمیلی میتواند دیدگاههای متنوع موجود را حتی در میان آنان که تمایل و توانائی پیروی از قواعد خصمانه را دارند، محدود و یا منزوی سازد و با عادیسازی حالت خصمانۀ شخصی، بخصوص در گفتمانهای علمی دقیق میتواند ضررهای عاطفی، روانی و ارتباطی زیادی در این رشتهها به بار آورد . و سرانجام، در زمینۀ اقتصاد سیاسی مبنی بر رقابت که مشخصۀ همۀ رشتههای معاصر است، میتواند فضائی را ایجاد کند که در آن برنده شدن، و نه کسب جمعی فهم و دانش، هدف اصلی شود. البته مدافعان الگوی خصمانه از مجادلۀ عقلانی بر این اساس که مطلوبتر از جانشینهای غیرعقلانی یا حتی خشونتبار است ، دفاع میکنند. در نتیجه زیان هائی را که در بالا برشمردیم به عنوان بهای لازمی که باید برای آن پرداخته شود، نادیده میگیرند. اما این دفاع مبنی بر عرف عام و یکی از موارد محدودیت کاذب در انتخاب است ، زیرا این امکان را پوشیده میدارد که ممکن است جانشینهای غیرخصمان های که به همین اندازه عقلانی باشند وجود داشته باشند. 73 اعتراض اجتماعی «عرف عام» فرهنگی ، بسیاری از مردم را به این باور میکشاند که بهترین راه ساماندادن به هر نهاد اجتماعی رقابت و تعارض است . شگفت این که مردم را به این باور هم میرساند که بهترین راه پرداختن به مشکلاتی که این نهادها ایجاد میکنند، اعتراض و سایر تدابیر مخالفت آمیز اصلاح اجتماعی است. همراه با تغییرات فرهنگی زیادی که در قرون اخیر در سراسر جهان رخ داده است، مبارزه علیه هر گونه استبداد و استثمار گسترش و تنوع یافته است . نهضتهای کارگری ، حقوق مدنی، آزادی زن، حفظ محیط زیست، فرااستعماری، ضدجهانیشدن و سایر نهضتهای هواداری اجتماعی به عنوان جنبههای برجست های از محیط فرهنگی معاصر ظاهر شدهاند. این نهضتها برای اصلاحات اجتماعی از دامنۀ وسیعی از روشها استفاده کردهاند که بسیاری از آنها خصمانه بودهاند. اعتراضات، تظاهرات ، سازماندهی حزبی – سیاسی، طرح دعوی، اعتصاب و نافرمانی مدنی به ابزار معامله در بسیاری از نهضتهای هواداری بدل گشتهاند. در موارد افراطی تر، خشونت و تروریسم نیز برای رسیدن به اصلاحات اجتماعی به کارگرفته شدهاند. مشروعیت و ضرورت بسیاری از این نهضتها، سوابق ستمی که موجد آنها بوده است و احساس درماندگی و ناچاری که به آنها دامن میزند، در اینجا مورد بحث نیست .