ورای فرهنگ رقابت

47 مربوط به همکاری بشود. علاوه بر آن، رقابت با مشروطکردن پاداش به تلاش و ریسک ، میتواند افراد هر گروه را به سوی تعالی، خلاقیت، ابداع و کارآئی که ًعموما همگی در اقتصاد و یا در زمین بازی اهداف مطلوبی هستند، سوق دهد. با توجه به پیچیدگ یهای هنجاری روابط مبنی بر رقابت، بررسی انگیز ه و زمینه در نقد هر مورد یا هر شکل از رقابت لازم است . میتوان ثابت کرد رقابتی که انگیز هاش نفع متقابل است ً(مثلا تفریح و لذت یا ابداع و کارآئی جمعی) از رقابتی که انگیز هاش مبارزه بر سرُ برد و باخت شخصی دو طرف است ً(مثلا جنگ یا استثماراقتصادی) مطلوب تر است . علاوه بر آن، رقابت در محدودۀ قوانینی که مبارزۀ جوانمردانه و امکانات مساوی برای همه را تضمین میکند ً(مثلا رقابتهای ورزشی یا اقتصاد هائی که به شکل مسئولانه تری تنظیم شدهاند) به طرز قابل اثباتی مطلوب تر از رقابتی است که فاقد چنین قوانینی است ً(مثلا جنگها یا اقتصادهای بدون قانون و کنترل). برخی از اقتصاددانان برای توضیح این پیچیدگ یهای هنجاری کمکم با عباراتی نظیر رقابت همکارانه و رقابت خصمانه بین دو الگوی مختلف رقابت تمایز قائل میشوند. 9 در هر صورت، ا گر بازار را قابل مقایسه با ورزش بدانیم، توجه به این نکته ضروری است که رقابتهای ورزشی از قانون مندترین فعالیتهای انسانی است . قوانین مفصلی وجود دارند که بازی جوانمردانه و امکانات مساوی بازی برای طرفین را در همۀ رقابتهای ورزشی تضمین میکنند. علاوه بر آن، بیشتر ورزشهای تفریحی به دنبال پرورش ارزش ها و قیود درونی در ورزشکاران هستند، نظیر روحیۀ ورزشکاری و آرمانهای مربوط به بازی جوانمردانه که این قوانین یا مقررات بیرونی را تکمیل میکنند. در مورد بازار آزاد سرمایهداری در وضعیت کنونیاش نمیتوان همین را گفت. بعلاوه، رقابت جوانمردانه نه تنها مستلزم آن است که همۀ رقبا تحت قوانین واحدی عمل کنند، بلکه مستلزم آن است که همه مسابقه را در یک زمان آغاز نمایند . اما در اقتصاد کنونی جهانی، برخی از رقبا نسلهاست که به اند وختن سرمایه پرداخت هاند، در حالیکه دیگران تازه ًاخیر ا به مسابقه دعوت شدهاند و بنا بر این خود را همواره عقب میبینند. مثل این میماند که چند نفر بازی مونوپلی i را شروع کنند و تا آنجا ادامه دهند که هرچه ملک و املاک است بخرند و بعد از چند نفر دیگر برای بازی دعوت کنند. آنهائی که دیرتر آمدهاند بطور دائمی دست و پایشان بسته است چون مرتب باید اجاره i Monopoly : بازی با یک صفحه، مهره و تاس که در آن بازیکنان مقداری پول کاغذی دریافت می ‌ کنند و باید از راه خرید املاک و خانه و گرفتن اجاره از دیگران بقیه را ورشکست و از بازی خارج کنند (م).