ورای فرهنگ رقابت
31 متضاد «قدرت برای» در مقابل «قدرت روی» صورت میگیرد. 0 همانطور که وارتن - برگ i میگوید: استفاده از عبارات «قدرت برای» و «قدرت روی» روشی اختصاری برای مشخص کردن دو شیوۀ ًاساس ا متفاوت برای بیان اصطلاح قدرت در زبان عادی است . بسته به این که فرد چه شیوۀ بیانی را اساس نظریۀ قدرت خود قراردهد، به الگوی خیلی متفاوتی از نقش قدرت در دنیای اجتماعی میرسد. 2 در این زمینه، «قدرت برای» را قابلیتی کلی برای انجام کاری میدانند. افراد میتوانند «قدرتبرای» بلندکردن یک وزنۀ سنگین، ساختن یک پل، ترتیب دادن یک سفر به ماه یا ایجاد یک نظام دولتی دموکراتیک داشته باشند . از سوی دیگر «قدرت روی» اشاره به قابلیت برخی از افراد برای ا عمال کنترل روی دیگران و به نحوی حا کم شدن، شکست دادن یا استثمار کردن آنها دارد. 3 حا کمیت تاریخی یک نژاد بر یک نژاد دیگر، یک جنس بر جنس دیگر یا یک ملت بر ملت دیگر، همه نمونههای کلاسیکی هستند که در آثار و کتب مربوط به قدرت توجه زیادی به آنها شده است . این کاربرد «قدرتروی» ًعموما با فرهنگ رقابت و مسابقه که در آن قدرت را به نحو رقابتآمیز و تعارضی درک میکنند، همخوانی دارد. کاربرد «قدرت برای» روش دیگری را برای تفکر و صحبت دربارۀ قدرت مطرح میکند و به جای تعارض ، برقدرت به عنوان یک قابلیت دلالت دارد. پس از ایجاد این تمایز، بسیاری از محققان کاربرد «قدرت برای» را به این عنوان که به تحلیل اجتماعی ربطی ندارد، کنار میگذارند. اما در این کنارگذاشتن میتوانیم ببینیم که تا چه حد فرهنگ مسابقه و رقابت نه تنها به گفتگوهای مردم، بلکه به گفتمان تحقیقی هم شکل داده است . استیون لوکز ii ، یک نظریه پرداز اجتماعی با نفوذ که دربارۀ مفهوم قدرت مطالب زیادی نوشته است، نمونۀ دیگری از همین نوع گرایش است . لوکز در آثارش الگوی «قدرت برای» را قاطعانه کنار گذاشته است ، با این استدلال که از «قدرت روی» ارزش کمتری برای تحلیل دارد. 4 او برای این کارش دو دلیل میآورد: یکی این که نظریههای «قدرت برای» با معانی محوری «قدرت»، آنطور که به صورت سنتی درک میشده و با آنچه که همواره بیش از همه ذهن دانشجویان قدرت را اشغال میکرده، مغایرت دارد. به این ترتیب ، لوکز تصدیق میکند که سنت تحقیقی، اولین دلیلش برای مناسب ندانستن «قدرت برای» به عنوان الگوئی برای تفکر دربارۀ قدرت است . دوم، لوکز اذعان میکند که وقتی روی مفاهیم «قدرت برای» i Wartenberg ii Steven Lukes
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2