ورای فرهنگ رقابت

128 برخی به صورت چارچوبهای نظری پیچید های در آمدهاند و برخی دیگر به صورت الگوهای ًنسبتا موفقی برای عمل اجتماعی به کار گرفته شدهاند. اما همۀ این جایگزینها توجه ما را در نمودار خصومتگرائی / تعاون که در شکل 4 کشیده شده از سمت چپ به سمت راست سوق میدهند. در عین حال همۀ این جایگزینها در فرهنگ بزرگتر رقابت از یکدیگر ًنسبتا جدا بودهاند. هرچند همۀ آنها نگاههائی را به یک فرهنگ تعاونی تر فراهم میسازند، اما دیدن و تجربهکردن آنها با یکدیگر و به صورت یک جایگزین جامع فرهنگی دشوار است . آنها هنوز با موفقیت به صورت یک تشکل فرهنگی بزرگتر با سازگاری درونی و تقویت متقابل یکپارچه نشدهاند. به همین علت هنوز دشوار بتوان کارآئی عملی بسیاری از این جایگزینها را ارزیابی نمود. هرچند ممکن است این جایگزینها برای بسیاری از مردم از نظر احساسی جذاب باشند، اماً معمولا در نظر بسیاری دیگر ساده لوحانه و آرمانی جلوه میکنند. هر چه باشد از نقطه نظر فرهنگ رقابت، ذات انسان ًطبیعتا و به نحو گریزناپذیر ی خصومتگرا به نظر میرسد. با توجه به این تصورت رایج دربارۀ طبیعت بشری، الگوهای غیرخصمان ۀ عمل اجتماعی ً معمولا در بهترین حالت، غیرعملی و در بدترین حالت، قابل دست کاری و سوء استفاده به نظر میآیند. از همین رو، فرهنگ رقابت بدبینی گستردهای در مورد الگوهای تعاونی عمل اجتماعی ایجاد میکند که به نوبۀ خود به کارگیری موفقیتآمیز این جایگزینها را محدود میسازد. برای مثال، تجربۀ اخیر در مورد گزینۀ حل اختلاف که در حوزۀ برنامهریزی و روابط عمومی صورت گرفت را در نظر بگیرید . مشورتهای عمومی که به صورت جریانهای گزینۀ حل اختلاف طراحی شده بودند، در دهههای اخیر محبوبیت پیدا کردهاند. اما این روشها باعث نا کامی و سرخوردگی بسیاری از شرکت کنندگان شدند زیرا اغلب چیزی بیش از تدابیر پر زرق و برق روابط عمومی از کار در نیامدند که به هدف قالبکردن تصمیمات سیاسی و برنامهریزیهائی طراحی شده بودند که ازقبل صورت گرفته و از سوی اقتصاد سیاسی حا کمیتحزبی از پیش محدود و یا تعیین گشته بودند . علاوه بر آن، حتی وقتی چنین روندهائی ًنسبتا معتبر باشند، نتایج حاصلهشان اغلب از طرف چارچوبهای قبلی انتظامی و حقوقی که خودشان هم از سوی همین نظامهای حزبی شکل گرفتهاند، دور زده میشوند. قرارداشتن جریانهای غیر خصمانۀ حل اختلاف در درون ساختارهای خصمانۀ حکومت میتواند کارآئی جریانات غیرخصمانه را از آنچه در یک زمینۀ متفاوت میتوانست باشد، کمتر کند.