ورای فرهنگ رقابت
9 الوقوع بودن فرهنگی برده داری را نشان دهند. به همین منوال، در بسیاری از فرهنگها در سراسر تاریخ، به فرودست بودن زنان به عنوان پدیدهای طبیعی و بدیهی نگریسته شده است . در نتیجه یکی از اولین تدابیر ا کثر نهضت هائی که خواهان آزادی زنان بودهاند نیز همین بوده است که نشان دهند نابرابری جنسی مبنائی فرهنگی دارد و نه طبیعی. خلاصه آن که تمایز بین فرهنگ و طبیعت، نقطۀ آغازی است برای نقد فرضیات جبر زیستی، یعنی این نظر که ا گر نه همه، بلکه ا کثر آنچه انجام میدهیم و به آن تبدیل میشویم، ًمستقیم ا از سوی ژن هایمان برنامه ریزی شده است. 4 هرچند این فرضیات به قرنها قبل بر می گردند، اما هنوز هم در مباحثاتی نظیر جامعهشناسی زیستی که در آن گهگاه به عنوان توجیهی برای نابرابری و بی عدالتی به کار میروند، بازتاب مییابند. در مقابل، منتقدین فرهنگی طبیعیبودن نژاد پرستی ، نابرابری جنسی، ملی گرائی، ارتش - سالاری، مادی گرائی مبنی بر رقابت و مانند آن را هم در جلوههای فردی و هم در جلوههای جمعی و ساختاری آنها زیر سئوال بردهاند. به همین منوال، این کتاب نیز طبیعی و بدیهی بودن خصومتگرائی را به عنوان یک بیان اساسی فرهنگی که حتی از موارد قبل هم عمومیتر است، مورد سئوال قرار میدهد. البته شکگرایان ممکن است چنین استدلال کنند که ذات انسان ًاساس ا خودخواه و پرخاشگر است و روابط خصمانه جلوههائی بدیهی از همین ذات به شمار میروند. در واقع این افکار هنوز در سراسر جوامع لیبرال غربی رواج گستردهای دارد. 5 اما تجزیه و تحلیلی که در این کتاب انجام میشود بر آن است که این فرضیات نه تنها بر اساس اطلاعات غلط شکل گرفتهاند، بلکه از نظر اجتماعی ظالمانه و از نظر زیستی ادامه ناپذیر هستند. بنا بر این برای این که زمینه را برای این بحث گستردهتر آماده سازیم، باید تعریف سادۀ فرهنگ را که در بالا بیان شد به صورت یک نظریۀ جامع فرهنگی گسترش دهیم. ابعاد فرهنگ تعریف فرهنگ به عنوان چیزی که در اجتماع آموخته یا ساخته میشود و بنا بر این ممکن الوقوع و تغییر پذیر است ، در مقابل آن دسته از خصوصیات نژاد انسانی که از نظر زیستی به ارث میروند و بنا بر این ثابت هستند، فقط نقطۀ شروعی برای یک نظریه سودمند فرهنگی است . با این تعریف دامنۀ پدیدههائی که هنوز در حوزۀ فرهنگ قرار میگیرند آن قدر گسترده است که ارزش آن را به عنوان یک طبقهبندی تجزیه و تحلیلی محدود میکند. از نظر هدفی که این کتاب دنبال میکند، دو بعد اولیۀ فرهنگ را باید
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2