عبدالبهاء و تولد انسان

نتیجه در ابتدای قرن بیستم در زمانی که عبدالبهاء از شرق به غرب سفر نمود فرهنگ ایران در مرحله ای انتقالی مابین سنت گرایی و مدرنیته سرگردان بود. اما اروپا و امریکا در همان زمان در آغاز کشاکش انتقالی بین مدرنیته و پسامدرن بسر می برد. حرکت در جهت فرهنگ پسامدرن، بیانگر محدودیتهای فرهنگ تجدد غربی بود. اما تاریخ قرن بیستم نیز بیانگر این نکته است که فرهنگ پسامدرن نیز همانند دو فرهنگ سنت گرا و مدرن از عهده ی حل دشواری های جامعه و خودبیگانگی آدمی بر نیامد. در اینجاست که پیام عبدالبهاء نقش تاریخی ویژه ای می یابد. وی فرهنگ سنت گرایی شرقی و نیز مدرنیته غربی را مورد سؤال قرار می دهد، بدون آنکه به تناقض های پسا مدرن دچار گردد. فرهنگ سنتی، آدم مخلوق را در مقابل خدا قرار می داد. در نتیجه آدمی به پدیداری که توسط سنت تعیین می گردید انحطاط می یافت. در چنین فرهنگی “دیروزِ ابدی” امروز را تعیین می نمود. آدمی به حیطه اشیاء منحط می گشت و قوانین اجتماعی بر اساس خصوصیت های طبیعی آدمیان نظیر سن و جنسیت و گروه مذهبی شان تعیین می گشتند . این انسان زدایی و ذلّتِ آدمی در فرهنگِ استبدادیِ سنتی، با ظهور فرهنگ تجدد غرب جای خود را به فرهنگی فردمدار بسپرد. در عصر تجدد، اصل خرد اصل حکمران شد. به گفته ی ماکس وبر،اقتدار سنتی مبدل به اقتدار قانونی عقلانی شد. در این اندیشه، آدمی در یافت که وی فراتر از یک پدیدار مادی و طبیعی است و در نتیجه متوجه شد که فرهنگ او مخلوق خودش است و نه پدیداری طبیعی. پس قانون، پدیداری است که توسط آدمیان وضع و خلق می گردد و این قانون گزاری توسط مشورت آدمیان یعنی از طریق خرد و دمکراسی تعین می شود. بدین ترتیب آدمی نه به عنوان موجودی طبیعی، بلکه به مثابه موجودی اندیش مند و خردورز و فرهنگی مورد تعریف قرار گرفت. اما متأسفانه در فرهنگ تجدد، خرد بعنوان امری فردی و جدا از دیگران یعنی پدیداری صرفا درون ذهنی منظور گردید. نتیجه این امر این بود که خرد اساساً به عنوان ابزاری مؤثر برای پیشبرد خودخواهی و خودپرستی افراد در کشاکش رقابت با دیگران منحط گردید. از این رو بود که باز آدمی توسط عوامل خارجی و اصل منازعه بقا تعیین می شد. خشونت و بیگانگیِ حاصل از عقلانیتِ ابزارگرا، آدمیان را دستخوش تناقضی سهمگین نمود که بقول هابرماس تعارضی بنیانی میان “بورژوا” و “انسان” بود. نتیجه این 83