عبدالبهاء و تولد انسان
میگردد و در نتیجه آدم متعصب در نگاه و بررسی اش از پدیدارها به صورتی عینی و بی طرف دست به داوری نمیزند. در این شرایط، خرد در واقع به ابزاری ناتوان در خدمت تعصب، نفس اماره و عواطف کور بدل میگردد و توانایی شناسایی حقیقت از میان میرود. شخص متعصب آن چنان در هویت تکساحتی گروهی خود غرق شده است که نمیتواند به هیچ چیزی خارج از تنگنای گروهی خود نظر افکند. در نتیجه این فرد به اشیاء به چشم خود نگاه نمیکند، بلکه صرفاً به چشم یک گروه بخصوص و بر اساس یک جهان بینی محدود و کور و در جستجوی یک سلسله منافع محدود و تنگ نظر به دنیا مینگرد و داوری میکند . ظهور انسان و خرد نیازمند آن است که آدمی به نظری عمومی به همه چیز نگاه کند، نگاهی که از حیطه ی خصوصی این یا آن تعصب گروهی فراتر میرود. چنین نظر عمومی در واقع نگاه راستین خرد است. در آنجاست که آدمی به چشم خود میبیند و به گوش خود میشنود. پس جستجوی حقیقت نیازمند ترک تقالید است. این به این معناست که بهاءاللّه و عبدالبهاء برای شناسایی حقیقت مانند دکارت فرانسوی - شک در همه ی باورها و سنتها و تقلیدها و مفروضات گروهی را ضروری میدانند. پس باید ابتدا چشم و گوش و دل را از اسارت همه ی تقلیدها و سنتها و باورهای متداول گروهی و فرهنگی، یعنی در واقع از همه ی عادتها، رها ساخت تا بتوان به چشم خود یعنی به چشمی عمومی و انسانی به دنیا نظر نمود . در عین حال اندیشه ی بهاءاللّه و عبدالبهاء با شک دکارتی هم متفاوت است. از نظر بهاءاللّه و عبدالبهاء این شک باید با تعهد به اصول کلی اخلاقی هم همراه گردد تا شناسایی حقیقت امکانپذیر بشود. بدین جهت است که هر دوی ایشان از ترک تقالید و شک منظّم به عنوان “تطهیر دل” سخن گفتند. بهاءاللّه عشق و دوستی کلی و عمومی به همه کس و همه چیز را شرط سلوک راستین میشمارد، در عین آن که هر نوع حب و بغض محدود و خاصی را نفی مینماید . در کتاب ایقان بهاءاللّه کمک به درماندگان و بیچارگان و حتی کمک و عطوفت به حیوانات را شرط رسیدن به حقیقت میشمارد، در عین آن که حب و بغض را به عنوان مانع شناسایی راستین، مطرود میسازد. ترک تقالید و تحری حقیقت به معنای ظهور انسان به عنوان حقیقتی نه خصوصی، بلکه عمومی است. پس توسط ترک تقالید و تحرّی حقیقت است که آدمی حقیقت خود را در مییابد و به خاطر آن حقیقت است که عشق و محبت به همه ی نوع انسان شالوده ی هویت او میگردد . 42
Made with FlippingBook
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA1OTk2